در مورداصول رهبری و همکاری در تیم ها

در هر تیمی، افراد متخصصی گرد یکدیگر جمع شده‏‌اند که هر کدام با توجه به مهارت‏‌های خود، به انجام فعالیت‏‌هایی می‏‌پردازند. برای اینکه فعالیت‏‌های این افراد، همسو با اهداف سازمان باشد، حضور شخصی تحت عنوان رهبر یا راهنما، ضروری است تا با الهام بخشی و ایجاد انگیزه در اعضاء، عملکرد آن‏‌ها را بهبود ببخشد و رهبری تیم را بر عهده بگیرد. حضور رهبر، از این حیث حایز اهمیت است که این شخص، چشم‏‌ اندازهای سازمان را برای افراد تعیین و شفاف سازی می‏‌کند و با برقراری ارتباط مناسب با اعضای تیم، به شیوه‏‌ای مناسب بر آن‏‌ها تاثیر می‏‌گذارد تا افراد را مطابق با استراتژی‏‌های خود، به سمت تحقق اهداف سازمانی هدایت کند.رهبر تیم می‏‌تواند پیمانکار پروژه موضوع یک قرارداد پیمانکاری باشد یا امکان دارد کارفرمایی باشد که با کارمندان و کارگران خود، قرارداد استخدام امضا کرده است. در هر سمت و جایگاهی که به رهبری یک تیم می‏‌پردازید، باید حتما درباره اصول آن مطلع باشید.

تفاوت ریاست و رهبری تیم
اغلب مردم بر این باورند که رهبر، همان رئیس است و این دو مقوله، یکی هستند. در حالی که ماهیت وظایف این دو عنوان، با یکدیگر متفاوت است. می‏‌توان گفت، رهبران کسانی هستند که چشم اندازی از آینده کسب و کار تعیین می‏‌کنند، آن چشم انداز را برای اعضاء به تصویر می‏‌کشند و سپس به افراد کمک می‏‌کنند تا موانع را برطرف کنند و در راستای تحقق آن اهداف و چشم‏‌اندازها حرکت کنند. به عبارتی دیگر، منظور از رهبری تیم ، فرآیند نفوذ در دیگران و ترغیب آن‏‌ها برای همکاری با همدیگر به منظور رسیدن به اهداف کسب و کار است.بعد از اینکه به واسطه رهبری تیمی در سازمان ، اهداف و چشم اندازهای سازمان توسط رهبر تعیین شد، رئیس باید بر مجموعه رفتار استراتژیک اعضا، برای رسیدن به هدف، نظارت داشته باشند. منظور از رفتار استراتژیک، تعیین وظایف اعضا، اطمینان حاصل کردن از هماهنگ بودن افراد با یکدیگر و تعیین فرجه برای رسیدن به اهداف کوتاه مدت است.

اصول رهبری تیمی
کار جمعی یا کار تیمی ، یکی از ابزارهای راهبردی برای موفقیت هر کسب و کاری به حساب می‏‌آید اما آنچه که در رسیدن به اهداف مجموعه، نقش بسزایی دارد، برخورداری از یک رهبر حاذق است. از طرف دیگر، یک رهبر در صورتی موفق می‏‌شود که به اصولی پایبند باشد و آن اصول را در راستای رهبری موثر تیم خود به کار بگیرد. در این قسمت، به اصول رهبری تیمی می‏‌پردازیم.
چند نمونه از اصول و وظایف مهم رهبری
• برخورداری از انگیزه لازم
• تعیین اهدافی متناسب با ظرفیت اعضا و منابع موجود
• برخورداری از صداقت و شفافیت به منظور عملکرد صحیح افراد
• معتمد بودن برای اعضا؛
• داشتن دانش و مهارت‏‌های کافی و لازم در خصوص امور محوله به تیم
• شناخت کامل پرسنل در راستای تقسیم وظایف متناسب با توانایی‏‌های آن‏‌ها
• تمایل به ریسک و برخورداری از روحیه انعطاف پذیر
• تعریف چشم انداز و اهداف مشخصی از سازمان برای اعضاء
• قدردانی و ارائه پاداش به افراد در صورت انجام عملکردی فراتر از انتظارات شما و با هدف تقویت حس تعهد آن‏‌ها به تیم
• برقراری ارتباط موثر با اعضا و همدلی با آن‏‌ها
• دادن اختیار تام به آن‏‌ها در انجام وظایفشان و ارائه مسئولیت‏‌های جدیدی به افراد به منظور توانمند کردن آن‏‌ها
• به روز کردن و توسعه مهارت‏‌های خود با هدف ایجاد شرایطی برای رشد اعضا

مفهوم رهبری تیم فروش
هر کسب و کاری در وهله اول، به فروش بالا و کسب سود از این طریق می‏‌اندیشد. به همین جهت، برای رسیدن به این مقصود، باید از یک رهبر توانا بهره بگیرد زیرا هر یک از اعضای یک تیم، پتانسیل متفاوتی دارند و این هنر رهبر است که با بهره گیری از شگردهای اصولی، از تمام ظرفیت وجودی و توانایی‏‌های نیروی فروش بهره بگیرد تا به این ترتیب اهداف کسب و کار محقق شود. برای رهبری تیم فروش ، باید از شگردهای زیر کمک بگیرید:
• تشریح کامل انتظارات خود به نمایندگان فروش
• ایجاد یک مسیر استراتژیک در راستای هدایت درست اعضا به سوی هدف
• همدلی با نمایندگان فروش به عنوان نیروی محرکه‏‌ای برای رسیدن به موفقیت
• تعیین چهارچوب مشخصی به منظور رفتار اعضا بر اساس استانداردهای مشخص و با هدف بهبود عملکرد آن‏‌ها
• برقراری ارتباط کارآمد با نمایندگان فروش به منظور افزایش اعتماد به نفس اعضا، پیروی از رهبر و غیره
• تشکر و قدردانی از اعضاء به مناسبت عملکرد خوب آن‏‌ها

شگردهایی برای رهبری تیم های مجازی
تیم مجازی، گروه پراکنده‏‌ای از افراد است که در موقعیت‏‌های جغرافیایی و زمانی مختلفی قرار دارند و امور محوله خود را از راه دور پیش می‏‌برند. در نهایت، همه آن‏‌ها در راستای هدف مشترکی تلاش می‏‌کنند. امروزه، با توجه به گستردگی ابزارها و فناوری‏‌های ممکن، امکان برقراری یک ارتباط موثر بین اعضاء فراهم شده است. بنابراین، شاید در نگاه اول، اینطور به نظر برسد که رهبری موثر تیم مجازی، کار راحتی است اما هرچه گستره تقسیمات و پراکندگی بیشتر می‏‌شود، تعارض بین اعضا نیز افزایش می‏‌یابد. از این رو، برای رهبری تیم های مجازی باید رهبر، تدابیر اصولی به کار بگیرد. در ادامه به بیان راهکارهایی در این خصوص می‏‌پردازیم:
• برقراری یک ارتباط با کیفیت و اطمینان حاصل کردن از آگاهی همه اعضا در رابطه با مسایل مهم
• ایجاد یک فرهنگ تیمی قوی به عنوان نیروی محرکه‏‌ای برای نگه داشتن اعضا کنار یکدیگر
• استخدام افراد متخصص و همچنین سازگار با شرایط دورکاری
• اعتماد متقابل به منظور ایجاد روابط کاری موثر
• تعیین اهداف به صورت صریح و شفاف به منظور پیشبرد امور محوله بر اساس خواسته‏‌ها و انتظارات شما
• ارائه راه حلی مناسب در هنگام بروز مشکلات به منظور ترغیب اعضا برای انجام صحیح وظایفشان
• تعریف و تمجید و قدردانی از افراد به دلیل افزایش انگیزه در آن‏‌ها
• به کارگیری راهکارهایی برای تاثیر گذاری بیشتر روی اعضاء و با هدف افزایش بهره وری آن‏‌ها
• ایجاد یک فضای مناسب و منعطف برای ارتباط و تعامل با افراد، همچنین ایجاد امکان بیان ایده‏‌های آن‏‌ها

نحوه رهبری تیم ملی فوتبال
یک تیم فوتبال، توسط مجموعه‏‌ای از افراد تشکیل شده است که مثل سایر تیم‏‌ها، حضور رهبر در آن نقش سازنده‏‌ای دارد. تیم ملی فوتبال نیز از این قاعده مستثنی نیست چرا که بدون حضور راهنما، اعضای آن تیم به دور شدن از فوتبال و موارد دیگری از این قبیل فکر می‏‌کنند. در واقع، نقش رهبر در تیم فوتبال به گونه‏‌ای است که انگیزه لازم را در بازیکنان ایجاد می‏‌کند و با ارایه تکنیک‏‌های اصولی، اهداف تیم را در زمین و خارج از زمین پیش می‏‌برد. همچنین، هم تیمی‏‌های خود را راهنمایی می‏‌کند. یک کاپیتان یا رهبر خوب برای رهبری تیم ملی فوتبال ، باید اقدامات زیر را انجام دهد:
• اقدامات مهم برای رهبری
• متعهد بودن به تیم با هدف جلب اعتماد اعضا
• برقراری یک ارتباط شفاف و مبتنی بر صداقت با بازیکنان
• نوآوری در عمل و خلق روش‏‌های جدید برای پیشرفت تیم
• خوب گوش دادن به بازیکنان به منظور پرورش ایده‏‌های موثر آن‏‌ها
• انتقاد مثبت و سازنده و آموزش نحوه صحیح عملکرد به بازیکن خطاکار
• امیدواری به آینده و ایجاد اهداف بلند مدت و کوتاه مدت

یک مدل مبتنی بر علم برای عملکرد بهتر تیم
تحقیق و پژوهشی توسط Andy Longley و همکارانش در این باره انجام گرفته است. آنها چهار سال را صرف پژوهش در این باره، صحبت با دانشگاه‏‌های پیشرو و انجام تحقیقات برای ایجاد مدل teamup.inc از رهبری تیم و بر اساس علم عصب شناسی کرد‏‌ه‏‌اند. از آنجایی که Andy Longley و تیم او دوست داشتند تا همه چیز خیلی ساده باشد، بنابراین نام این مدل را We-Team-Up گذاشتند.
این تحقیق به ما می‏‌گوید که سه عنصر برای ایجاد یک تیم با عملکرد بالا مورد نیاز است:

1. We: چگونه از هدف، هویت و روابط برای ایجاد زمینه مشترک و اعتماد بین اعضای تیم و رهبر تیم استفاده می‏‌کنیم.
2. Team: نحوه استفاده از نقش‏‌ها، اهداف تیم، مشوق‏‌ها، برنامه ریزی‏‌ها و تصمیم گیری برای ایجاد شرایط برای عملکرد بهینه تیم.
3. Up:نحوه ایجاد انگیزه، توسعه، کشش و رهبری برای بالا بردن سطح عملکرد تیم.

مدل We-Team-Up عمداً به صورت یک حلقه بی نهایت شکل گرفته است. این امر نشان دهنده مسئولیت‏‌های پی در پی و به هم پیوسته‏‌ی ما به عنوان رهبر برای شکل گیری عملکرد بالا در تیم‏‌ها است.رهبری تیم سخت است. این یک تمرین بوکس نیست که در آن، پس از انجام تمرینی با تیم خود، به هدف مد نظر خود برسیم و سراغ تمرینات دیگر برویم. تیم‏‌ها، سیستم‏‌های اجتماعی پویایی هستند و ما باید دائماً بررسی کنیم که آیا این سه عنصر در محل کار می‏‌کنند یا خیر.این سه عنصر به 15 مرحله کاربردی تقسیم می‏‌شوند تا شما بتوانید در تیم خود آن را به کار بگیرید. این تحقیق حالت عمومی دارد، بنابراین توسط هر تیمی در کره زمین برای ایجاد عملکرد بالا در تیم‏‌ها می‏‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. حالا بیایید کمی عمیق‏‌تر نگاه کنیم تا رهبری تیم را بهتر بشناسیم و اینکه چه کارهایی می‏‌توانید انجام دهید تا تیم را بیشتر به سمت موفقیت سوق دهید.

We:هدف و هویت مشترک
• هدف
• هویت و دشمن
• ایمنی روانی
در تیم سازی و رهبری تیم، ساخت و شکل گیری “ما” بسیار مهم است. بدون این، هیچ عملکرد بالایی در تیم به وجود نخواهد آمد. شکل گیری “ما” رابطه و هدف مشترکی را بین اعضای تیم ایجاد می‏‌کند. در ساخت مفهوم “ما”، هدف مشترک تیم خود را بیان می‏‌کنید، هویت تیمی منحصر به فرد را در تیم خود تقویت خواهید کرد، تعلق خاطر را با آیین‏‌ها و نمادها در تیم به وجود خواهید آورد و یک دشمن تیمی یا فرضی ایجاد می‏‌کنید که حس همکاری مشترک و اتحاد را در تیم به وجود آورید.کار اصلی و بعدی پس از ساخت مفهوم “ما” ایجاد فرهنگ تیمی مثبت و ایمنی روانی است تا اعضای تیم احساس کنند می‏‌توانند خودشان باشند، در فعالیت‏‌ها مشارکت داشته باشند و حتی خود را به چالش بکشند.

Team: مدیریت و همکاری جمعی
• اهداف
• نقش‏‌ها، هنجارها و وابستگی‏‌های متقابل
• مشوق‏‌ها
• فراتر از مفروضات حرکت کردن
• برنامه ریزی
• از بین بردن تعصب
فاکتورهای مهم در ساخت “تیم” ایجاد شفافیت در تیم، کاهش عدم قاطع بودن‏‌ها و تصمیم گیری‏‌های خطرناک است. برای ساخت “تیم”، اهداف انگیزشی تعیین کنید که مهارت‏‌های همکاران شما را تقویت کنند. در مورد استراتژی، نقش و موقعیت تیم و رفتارهای مورد انتظار در تیم خود، جایی برای عدم قطعیت باقی نگذارید.برای رفتارهای فردی و مشترک تیمی تشویق نیز در نظر داشته باشید و در هر زمان که نیاز است، هر گونه پاداش را به اعضای تیم اعطا کنید.بهبود روابط بین همکاران به عنوان رهبر تیم، به عهده شما است. این بدان معناست که گفتگو و ارائه بازخورد به کارکنان فراتر از مفروضات و سوگیری‏‌ها باید باشد. شما باید با تیم ارتباط برقرار کنید تا از گروه گریزی و دیگر تعصبات ناخودآگاه و اجتناب ناپذیر در تیم جلوگیری کنید.

Up: انگیزه، توسعه و رشد
• انگیزه و مراقبت
• تندرستی
• کشش تیم
• مدل سازی برای نقش‏‌ها در تیم
• تمرین و آزمایش
• ارائه بازخورد
به عنوان رهبر تیم، باید تمرکز “بالا” داشته باشید تا بتوانید عملکرد تیم را بالا ببرید. درک آرزوها و انگیزه‏‌های فردی اعضای تیم دشوار است، بنابراین ضروری است که بفهمیم انگیزه همه انسان‏‌ها چیست.شما باید با این واقعیت کنار بیایید که باید به تیم خود انگیزه دهید؛ این بدان معناست که تمرکز خود را بر آنچه مغز اهمیت می‏‌دهد، قرار دهید. هر یک از اعضای تیم (و شما به عنوان رهبر تیم) در واکنش به پنج عامل زیر بسیار حساس هستند:
1. اطمینان
2. کنترل
3. ارتباط
4. انصاف
5. موقعیت اجتماعی
اعضای تیم باید از آنچه در آینده منتظر آنها است اطمینان داشته باشند، بتوانند روی کار خود کنترل داشته باشند، روابط مثبت و موقعیت اجتماعی در تیم داشته باشند و احساس کنند که رفتار عادلانه‏‌ای در بین اعضا وجود دارد. شما به عنوان رهبر تیم، می‏‌توانید نقش مهمی در اطمینان از این مواردی که عنوان کردیم داشته باشید. سرانجام، بالا بردن استانداردها در طول فرآیند کارها در تیم، نیاز به ایجاد فرهنگ تیمی با عملکرد بالا دارد.به عنوان مثال: تجلیل از موفقیت، قدردانی از مشارکت‏‌ها و الگو قرار دادن کارها و رفتارهای مثبت در تیم می‏‌تواند این فرهنگ را بسازد. رهبران تیم کارهای بزرگ، تلاش‏‌ها و موفقیت‏‌ها را تشویق می‏‌کنند و برای حفظ کار تیمی در بالاترین حد خود، کاری می‏‌کنند تا تیم از شکست‏‌ها نیز تجربه کسب کند.

6 نکته مهم که باید امروز در رهبری تیم خود اعمال کنید
1. با تیم خود کار کنید و هدف مشترک برای تیم خود تعیین کنید. مطمئن شوید که آن هدف برای تمام اعضای تیم معنادار است و همه برای مشارکت در آن تلاش می‏‌کنند.
2. به طور مداوم برای ایجاد هویت تیمیِ منحصر به فرد تلاش کنید. این هویت را از طریق ایجاد عادات تیمی، مناسک، کارهای مشترک و حتی یک دشمن مشترک و فرضی تقویت کنید.

نکته: اگر به دنبال الهام گرفتن در مورد چگونگی انجام این کار هستید، به تیم‏‌های بزرگ ورزشی نگاه نکنید. آنها از طریق نام، سرود، لباس یک شکل، آهنگ و مراسم‏‌های ورزشی، هویت تیمی قدرتمندی را تشکیل می‏‌دهند.

3. اطمینان حاصل کنید که همه اعضای تیم در مورد نقش و مسئولیت‏‌های خود کاملاً توجیه شده‏‌اند. این توجیه شدن و قطعیت در مورد کارها و وظایف هم اضطراب و هم ناکارآمدی تیم را کاهش می‏‌دهد. این امر به ویژه در زمان دورکاری که در آن تیم کمتر دور هم جمع خواهد شد، بسیار مهم است.

4. از برنامه ریزی و ریختن سناریو برای کمک به تیم برای آماده شدن برای حوادث مختلف استفاده کنید. در مورد امکانات مختلف بحث و برنامه ریزی کنید تا تیم نه تنها با بی برنامه بودن دچار استرس نشود، بلکه بتواند در مواقع ضروری قاطعانه عمل کند.

5. با اهداف انعطاف پذیر از توسعه تیم خود حمایت کنید. اگر اعضای تیم شما احساس کنند در حال پیشرفت و رشد هستند، برای کار بسیار انگیزه خواهند گرفت. این امر به ویژه در مواقع دورکاری بسیار اهمیت دارد. شما باید در نحوه ایجاد انگیزه در همکاران خود پرکارتر عمل کنید.

6. این فرهنگ را در تیم جا بیندازید که تجربه کردن و شکست فرصتی برای یادگیری است. اگر تیم شما به دلیل شکست توبیخ نشود، احتمال آزمایش کردن روش‏‌ها و امتحان روش‏‌های نوآورانه در تیم بیشتر می‏‌شود.

هدایت مؤثر تیم نیاز به زمان دارد
همه می‏‌دانیم که هدایت تیم چه کار پرچالشی است و برای رهبران این کار چقدر سخت است. اما اگر زمان بگذارید و خود را در این حوزه تقویت کنید و حتی سراغ ابزارهای مدیریتی بروید، می‏‌توانید به خوبی خود را برای این چالش آماده کنید. در این میان می‏‌توانید خود را با بهترین کتاب های رهبری و مدیریت کسب و کار قوی‏‌تر کنید و رهبری را به صورت آکادمیک نیز تمرین کنید.

سرفصل ها:
• تیم های موثر با تیم سازی شروع می شود
• تفاوت بین تیم و تیم سازی
• نقش رهبران بزرگ و کوچک
• شناخت ریسک های بین فردی
• ایجاد امنیت روانی
• تعیین اهداف متقاعد کننده
• یادگیری از شکست

سوالاتی که در این دوره به پاسخ آن می پردازیم:
• چگونه تفاوت و شناخت تیم و تیم سازی را یاد بگیریم؟
• چگونه رهبری یک و چند تیم را انجام بدهیم؟
• چگونه امنیت روانی در تیم ایجاد کنیم؟
• چگونه ریسک ها و انجام عمل درست و صحیح را انجام بدهیم؟
• چطور از شکست درس بگیریم و بعد از آن چطور اقدام به شروع کنیم؟

رهبری همکاری تیم سازی شناخت تیم ارتباطات مدیریت استخدام اهداف