در موردرهبری پروژه

مدیران موفق پروژه مدیرانی هستند که هم مهارت‏‌های مدیریتی قوی و هم مهارت های رهبران مؤثر را تمرین می‏‌کنند. مهارت های رهبری همان مهارت های مدیریتی نیستند و با هم تفاوت دارند. مفهوم مدیریت و رهبری دو مفهوم پیچیده هستند و نه می‏‌توان آن‏‌ها را کاملا از یکدیگر جدا دانست و نه می‏‌توان مانند هم معنایشان کرد. کسی که به عنوان مدیر پروژه یا رهبری پروژه استخدام می‏‌شود و شروع به کار می‏‌کند باید اصول ویژه‏‌ای را به کار بگیرد. در این بخش سعی داریم که مهم‏‌ ترین و کاربردی‏‌ترین اصول این کار را تشریح نماییم و به کسانی که می‏‌خواهند این توانایی و مهارت را بیاموزند کمک کنیم تا کارشان را به بهترین شکل انجام دهند.

مدیریت و رهبری پروژه چه تفاوتی دارند؟
مدیریت پروژه به این معناست که با سازمان‏‌دهی درست عوامل تولید و برنامه‏‌ریزی کامل و منعطف برای خط تولید یا فروش به سوددهی پروژه ‏‌افزوده شود. مدیر پروژه ضمن اینکه درک و شناخت کاملی بر روی تمام بخش‏‌ها و تمام پرسنل به دست می‏‌آورد، کانال‏‌های ارتباطی مورد نیاز را به روش‏‌هایی مدرن ترسیم نموده و بین این بخش‏‌ها رابطه مورد نیاز را ایجاد می‏‌نماید. از دیگر کارهای مدیر پروژه توجه به بخش‏‌های تحقیق و توسعه شرکت است. او با رشد و تقویت این بخش باعث می‏‌شود تا هر کدام از قسمت‏‌ها سهم بیشتری در هدف اصلی شرکت که همان کسب سود است ایفا کنند.
رهبری پروژه اگر چه تمام وظایف مدیر پروژه را در برمی‏‌گیرد اما اصول مهم‏‌تری را نیز به کار می‏‌گیرد. بعضی از پژوهشگران بر این مسئله تأکید دارند که قدرت رهبری اساسا یک ویژگی ذاتی است و اگر کسی این توانایی را در خود نداشته باشد، ممکن است بتواند با آموزش و تمرین مقداری به آن نزدیک شود اما نباید انتظار زیادی از چنین شخصی داشت در مقابل افراد برجسته زیادی هم وجود دارند که رهبری را در دو حالت ذاتی و اکتسابی دسته‏‌بندی می‏‌کنند و معتقدند که این دو هیچ برتری خاصی نسبت به یکدیگر ندارند. در حالت سوم هم کسانی هستند که خصوصیات ذاتی و اکتسابی را در این امر در کنار هم مؤثر می‏‌دانند و می‏‌گویند کسی که خصوصیاتی در خود می‏‌بیند که بتواند نقش یک رهبر پروژه را ایفا کند باید با مطالعه و تمرین خود را به یک شخص موفق بدل کند. اینکه کدام نظریه درست است بستگی به دیدگاه شما دارد .

ویژگی های یک رهبر موفق چیست؟
یک رهبر پروژه باید با دقت تمام به محیط کار، رفتار پرسنل، اتفاقات پیش‏‌بینی نشده برای موسسه و … توجه نماید و سعی کند از هر یک ایده‏‌ای برای پیشرفت و توسعه پیدا کند در اینجا به چند ویژگی مهم برای رهبری یک پروژه اشاره می‏‌کنیم:
• رهبر کسی است که در طول هدایت پروژه بیشترین آرامش و اعتماد به نفس را در خود احساس کند.
• از دیگر ویژگی های یک رهبر این است که تیم و اعضای گروه را مانند یک خانواده در کنار هم قرار دهد.
• از مهم‏‌ترین وظایف رهبر پروژه این است که از اعضای گروه خود در برابر مدیران ارشد موسسه یا مالک آنجا محافظت کند و سپر بین پرسنل و مدیریت (یا سرمایه گذاران) باشد.
• یکی از رفتارهایی که گاهی از سوی بعضی رهبران پروژه رخ می‏‌دهد و باعث ناراحتی کارکنان زیر دست می‏‌شود، نقش بازی کردن از سوی آن‏‌هاست بنابراین یک رهبر باید خودش باشد تا احترام دریافت کند و مطمئن باشید در این گونه موارد صداقت مهم‏‌ترین سیاست است. اگر چه توصیه هم نمی‏‌شود که ساده باشید و بدون سیاست پیش بروید اما طوری رفتار کنید که تحمیلی نباشد زیرا نباید دیگران از شما بترسند.
• یک رهبر باید طوری رفتار کند که باعث افزایش انگیزه برای کار کردن و ایجاد محیطی پر انرژی‏‌تر در موسسه شود. اگر حضور یک رهبر باعث ترس یا استرس در دل پرسنل شود عملا سازمان را به ورطه سقوط انداخته‏‌ است و بهره‏‌وری را به کمترین حد خود خواهد رساند.
پس نتیجه می‏‌گیریم که مهم‏‌ترین تفاوت بین یک مدیر پروژه و یک رهبر پروژه در این است که پرسنل و اعضای تیم عاشق رهبر پروژه هستند. مدیر پروژه می‏‌تواند محبوب کارکنان خود باشد یا نباشد و در صورتی که حتی مورد نفرت اعضا نیز قرار بگیرد، احتمالا کسی او را برای این مسئله بازخواست نخواهد کرد اما یک رهبر پروژه باید محبوب قلب‏‌ های پرسنل خود باشد و حضورش در محل کار آن‏‌ها را تشویق به بهره‏‌وری بیشتر کند.

چرا مهارت های رهبری برای مدیران پروژه لازم است؟
دلیل پیشرفت در حوزه‏‌ی مدیریت این است که متخصصان این حوزه از بهترین شیوه‏‌ها در مدیریت پروژه و برنامه‏‌ها در سازمان‏‌های خود استفاده کنند. مدیران پروژه در اجرای روش‏‌های مدیریت پروژه، با استفاده از پیشرفت فناوری، ابزارها و تکنیک‏‌های همکاری که بر روی تیم اعمال می‏‌شود، به‏‌اندازه کافی بر پروژه‏‌ها تسلط دارند و پروژه ها را به ‏‌خوبی پیش می‏‌برند. با این‏‌حال، حتی با پیشرفت نرخ موفقیت در پروژه‏‌ها و ابزارها و تکنیک‏‌های پیشرفته از نظر فنی برای کمک به بهبود بهره‏‌وری تیم، امروزه سازمان‏‌ها هنوز در تنظیم و دستیابی به اهداف استراتژیک خود با چالش‏‌های پیچیده زیادی روبرو هستند. یک چالش بزرگ ناشی از کمبود یا ضعف “رهبری” در سازمان است اینجاست که این مهارت ضرورت می‏‌یابد.

اشتراک بین مدیریت و رهبری چیست؟
بزرگ‏‌ترین اشتراک بین مدیریت پروژه و رهبری چیزی است که پیروان به ارمغان می‏‌آورند. در یک محیط پروژه، پیروان مدیر پروژه تیم پروژه هستند. در یک محیط پروژه، موفقیت یک رهبر و موفقیت یک مدیر پروژه به عملکرد تیم پروژه بستگی دارد. عملکرد یک مدیر پروژه و اثربخشی یک رهبر هر دو از نظر عملکرد تیم سنجیده می‏‌شوند. مهارت‏‌های ضروری رهبری برای مدیران پروژه با ایجاد انگیزه و الهام‏‌بخش از تیم‏‌ها و افراد آغاز می‏‌شود و شامل مهارت‏‌های مذاکره و برقراری ارتباط، مهارت گوش‏‌دادن و تأثیرگذاری و تیم‏‌سازی با تأکید بر استفاده از این مهارت‏‌ها برای بهبود تیم است.

مهارت رهبری نه تنها در امور کاری بلکه در امور شخصی نیز مفید است چرا که شما می‏‌توانید برای ارتقای امور و حتی خودتان هم از این مهارت کمک بگیرید بنابراین تا می‏‌توانید این مهارت ها را درون خود ارتقا دهید و نسبت به آن بی‏‌تفاوت نباشید .

سر فصل های آموزشی:
• اهمیت رهبری پروژه
• بررسی اجمالی رهبری پروژه
• تنظیم مسیر پروژه
• شناخت خود
• تشویق تیم
• پیشرفت اعضای تیم

سوالاتی که در این دوره به پاسخ آنها می‏‌پردازیم:
- رهبری پروژه چیست؟
- چه عواملی به افراد تیم انگیزه می‏‌دهد؟
- یک تیم کارآمد چه ویزگی هایی دارد؟
- رهبری یک پروژه چه شرایطی دارد؟

رهبری پروژه کار آفرینی توسعه فردی افزایش مهارت ارتقا مدیریت
تیم سازی مفید پیشرفت و موفقیت رهبری مفید