در موردمبانی جدید مدیریت

مدیریت در بسیاری از سازمان‏‌ها با مشکلات بسیاری مواجه شده و به ‏‌نوعی کارآمدی خود را از دست داده است، چرا که بسیاری از مدیران با روش‏‌های آمرانه و سنتی سعی در پیشبرد کارها دارند در حالی‏‌که این روش مدیریت در جامعه مدرن امروزی منسوخ شده است. در عصر حاضر مدیرانی که علاوه بر دانش تجربه مدیریتی، قدرت رهبری سازمان را نیز داشته باشند به ‏‌نحو چشمگیری در مدیریت سازمان خود موفق هستند.اما به ‏‌راستی چه چیزی مردم را وا می‏‌دارد که رهبری کسی را بپذیرند؟ چرا مردم در پذیرش رهبری یکی اکراه دارند اما پشت سر آن یکی تا آن سر دنیا می‏‌روند؟ پاسخ را باید در خصوصیات شخصی این رهبران جست و جو کرد.

رهبر واقعی چیست؟
واژه‏‌ی «رهبری» (Leadership) می‏‌تواند تصاویر مختلفی را به ذهن متبادر کند؛ سوال این است که رهبر واقعی کیست چیست؟ یک رهبر سیاسی که به دنبال ایجاد شور اجتماعی برای اهداف فردی یا حزبی است، یک جستجوگر و مکتشف در جنگل که باید از امنیت مسیر برای دنبال‏‌کنندگانش مطمئن شود و راه را برای آنها هموار سازد و یا یک مدیر اجرایی که در جهت ایجاد سیاست‏‌های لازم برای موفقیت شرکت خود و برتری یافتن بر سایر رقبا تلاش می‏‌نماید.
رهبران به خود و دیگران کمک می‏‌کنند تا کار درست را انجام دهند. آن‏‌ها ابتدا مسیر را مشخص می‏‌کنند، سپس با ایجاد چشم‏‌ اندازی الهام‏‌ بخش چیزی جدید به وجود می آورند.رهبری در حقیقت طرح‏‌ ریزی و برنامه‏‌ریزی برای تعیین و پیمودن راهی است که به موفقیت منتهی می‏‌شود؛ چه برای یک تیم باشد و چه برای یک سازمان یا شرکت. مسیری که قدم گذاشتن در آن با پویایی، شور و نشاط و الهام‏‌بخشی همراه است.

رهبر بودن یک ویژگی است که در هرکسی می‏‌تواند ظهور کند. فرقی نمی‏‌کند شما یک دستیار اداری باشید یا یک نیروی اجرایی یا یک توسعه دهنده‏‌ی نرم افزار. شما توانایی این را دارید که برای اطرافیان خود الهام بخش باشید و به‏‌اصطلاح جرقه‏‌ای در سازمان خود ایجاد کنید که اطرافیانتان را در مسیر اثربخشی قرار دهد و به این صورت به سرمایه‏‌ای ارزشمند برای سازمانتان تبدیل شوید.

ارتباط رهبری با موقعیت،‏‌ عناوین،‏‌ ویژگی‏‌های شخصیتی و مدیریت

حالا بیایید از این موضوع شروع کنیم که رهبری با چه مواردی ارتباط ندارد :
• رهبری با سنوات یا موقعیت یک نفر در سلسله مراتب یک شرکت هیچ ارتباطی ندارد.
زمانی که درباره رهبر واقعی شرکت‏‌ها صحبت می‏‌کنیم،‏‌ عده‏‌ای به مدیران ارشد سازمان‏‌ اشاره می‏‌کنند. دقت کنید آن‏‌ها فقط مدیران ارشد هستند، نه رهبران واقعی. رهبری به طور خودکار اتفاق نمی‏‌افتد که با طی کردن یک سلسله مراتب سازمانی مشخص و با رسیدن به درجه خاص، دست یافنتی باشد. امیدوارم مدیران سازمان‏‌ها به ویژگی‏‌های شخصیتی یک رهبر واقعی دست یابند؛ اما موقعیت آن‏‌ها به هیچ وجه این موضوع را تضمین نمی‏‌کند.
• رهبری هیچ ارتباطی با عناوین ندارد.
همانطور که در بالا اشاره شد، داشتن یک موقعیت شغلی بالارتبه دلیلی برای دستیابی خودکار به مقام رهبری نیست. واقعیت این است که شما برای مبدل شدن به یک رهبر واقعی به هیچ عنوان شغلی نیاز ندارید. به عبارت دیگر شما می‏‌توانید بدون داشتن هیچ جایگاه برجسته یا مهمی در محل کار، محل زندگی یا خانواده خود، یک رهبر تاثیرگذار باشید.
• رهبری هیچ ارتباطی با ویژگی‏‌های شخصی ندارد.
تا کلمه «رهبر» به زبان آورده می‏‌شود، اکثر مردم فکر می‏‌کنند که رهبر، فردی تحکم‏‌گرا، پرشور و شخصیتی کاریزماتیک مانند شخصیت‏‌های تاریخی از قبیل ابراهام لینکلن رئیس جمهور آمریکا (President Lincoln) است. اما رهبری وابسته به صفات شخصیتی نیست و ما برای رهبری شدن به تجسس یا رفتار کاریزماتیک نیازی نداریم و کسی به طور خودکار با کاریزما به رهبر واقعی تبدیل نمی‏‌شود.
• رهبری مدیریت نیست.
رهبری و مدیریت مترادف نیستند. شما 15 نفر را در زیر شاخه خود مدیریت می‏‌کنید؟ بسیار عالی است. امیدواریم مدیر خوبی باشید. مدیران به برنامه‏‌ریزی، سازماندهی، نظارت، هماهنگی، حل بحران و انجام امور مربوط به استخدام و بسیاری موارد دیگر نیاز دارند. مدیران بیشتر وقت خود را صرف مدیریت امور می‏‌کنند، در حالی که رهبران واقعی، مردم را رهبری می‏‌نمایند.
نکته‏‌ی قابل ذکر در اینجا این است که یک رهبر می‏‌تواند مدیر هم باشد اما برای یک مدیر هیچ نیازی وجود ندارد که رهبر باشد. معمولا یک مدیر به عنوان کسی در نظر گرفته می‏‌شود که برای دستیابی به اهداف سازمانی از طریق به کارگیری افراد اقدام می‏‌کند. مهم‏‌ترین هدف یک مدیر به حداکثر رساندن خروجی سازمانی از طریق عملکرد مدیریتی است. در حالی که رهبران دائما به دنبال یافتن و درک راه‏‌ها و فرصت‏‌های جدید برای تیم یا سازمان خود هستند.

تعریف صحیح رهبری چیست؟
تعریف رهبری: رهبری یک فرآیند نفوذ اجتماعی است که تلاش‏‌های دیگران را برای دستیابی به یک خیر بزرگ‏‌تر به حداکثر می‏‌رساند.

عناصر کلیدی این تعریف عبارتند از:
• رهبری از نفوذ اجتماعی حاصل می‏‌شود، نه اقتدار و قدرت. (اکثر گروه‏‌های کاری به رهبران نسبت به مدیران وفاداری بیشتری نشان می‏‌دهند. از این رو روابط میان رهبر و افراد می‏‌تواند بسیار مستحکم‏‌تر از روابط میان مدیر و افراد باشد)
• رهبری به «دیگران» نیاز دارد؛ اما این بدان معنی نیست که «دیگران» زیر دست رهبر باشند.
• رهبری هیچ ارتباطی با صفات شخصیتی، ویژگی‏‌های رفتاری یا حتی پست و مقام ندارد؛ بلکه سبک‏‌های بسیاری برای رهبری موثر وجود دارد.
• این تعریف شامل یک هدف خیرخواهانه و بزرگ‏‌ است و هیچ نتیجه‏‌ی دیگری را در بر نمی‏‌گیرد.
• رهبری در عمل یک ذهنیت است، پس منتظر پست و مقام نباشید.
• رهبری چیزی نیست که هر کسی بتواند به شما بدهد؛ شما باید خودتان آن را کسب و عملی کنید.
• انعطاف پذیری شناختی(افراد الهام بخش، یا همان رهبران، هنگام بروز مشکل، از توانایی انعطاف پذیری شناختی خود استفاده می‏‌کنند و از رویارویی با مشکل‏‌ها و چالش‏‌ها هراسی ندارند.)
• مسئولیت پذیری
• کمک به دیگران

رسیدن به مرتبه رهبری زمان می‏‌برد و کسی یک شبه رهبر نمی‏‌شود. نخست باید قانون‏‌های رهبری را فرا گرفت اما فهم فوت و فن‏‌های رهبری و عمل کردن به آن، دو موضوع متفاوت است.اکنون برخی از ویژگی‏‌های یک رهبر را برمی‏‌شماریم:

1.شخصیت
شخصیت شما تعیین می‏‌کند، که هستید، چه می‏‌بینید و عمل شما چگونه است. لازمه رهبری برخورداری از شخصیتی نیرومند و اعتماد برانگیز است، پس باید بکوشید گفتار و کردارتان با هم تطبیق کند، آماده برخورد با مشکلات و بحران‏‌ها باشید، بزرگوار باشید و همه افتخارات را برای خود نخواهید، آینده‏‌نگر باشید و هدف و دورنمائی برای کار خود ترسیم کنید.

2.جاذبه
بسیاری از مردم فکر می‏‌کنند که جاذبه مادرزادی است، اما این فکر، خطاست. جاذبه به بیانی ساده توانائی کشیدن مردم به‏‌سوی خویش است. غرور، عدم اعتماد به خویشتن، دمدمی مزاجی، انتظارات غیرواقع‏‌بینانه از دیگران و بدگمانی سد راه جاذبه شماست.

3.تعهد
تعهد برای هر کس معنای خاصی دارد، برای مشت زن، برخاستن هنگام از پا درآمدن، برای دونده دوی استقامت از نفس افتادن اما باز هم 15 کیلومتر دویدن، برای سرباز، رفتن روی تپه‏‌ای که نداند پشت آن چه خبر است و... . تعهد عامل پایداری است و باعث می‏‌شود اگر زمین خوردید برخیزید و ادامه دهید.
رهبران موفق کسانی هستند که هدف‏‌ها را تعیین می‏‌کنند، نسبت به آن وفادار و متعهد می‏‌مانند و هر بهائی که لازم باشد می‏‌پردازند. بدانید اگر هنگام بازی همه توان خود را به‏‌کار نگیرید، کسی پیدا خواهد شد که این کار را بکند و روزی در میدان مسابقه با یکدیگر روبه‏‌رو خواهید شد و او از شما خواهد برد.

4. ارتباط
اگر مردم ندانند که چه می‏‌خواهید و چه مقصدی در پیش دارید، رهبری‏‌تان را نخواهند پذیرفت. هر بار که با مردم صحبت می‏‌کنید سعی کنید حرف شما را احساس کنند، به خاطر بسپارند و به آن عمل کنند. لازمه این کار شناخت مخاطب، زبان ساده و شفاف، اعتقاد درونی به گفته‏‌های خویش و عمل به آن‏‌هاست.

5.لیاقت
حقیقت این است که لازم نیست مایکل جردن یا بیل گیتس باشید که در صحنه کفایت بدرخشید. جامعه‏‌ای که مهارت در لوله‏‌کشی را تحقیر می‏‌کند، زیرا کاری پیش پا افتاده است، و هر سخن مهمل فلسفی را برمی‏‌تابد چون فلسفه مقام بالائی دارد، نه لوله‏‌کش خوبی خواهد داشت نه فیلسوفی به درد بخور، نه در لوله‏‌هایش آب بند می‏‌شود و نه در نظریه‏‌هایش. برای احراز کفایت بکوشید همیشه آماده برای حضور در میدان عمل باشید، پیگیر رشد و یادگیری و پیشرفت بوده و اراده‏‌ای خلل‏‌ناپذیر همراه با تلاشی فراتر از حد انتظار داشته باشید.

6. شجاعت
شجاعت یعنی بیرون آمدن از فضای مأنوس و گام نهادن به قلمروهای جدید. ترس و میل وافر به امنیت، مانع انجام کارهای بزرگ است و دست و پای هر رهبری را می‏‌بندد. از این که زندگی‏‌تان پایان می‏‌یابد نترسید، از آن بترسید که زندگی‏‌تان را هیچ‏‌گاه آغاز نکنید.

7. بصیرت و قدرت تشخیص
آشفتگی و پیچیدگی برخی مسائل باعث می‏‌شود نتوانیم اطلاعات کافی را در مورد همه آن‏‌ها به‏‌دست آوریم. بصیرت هر رهبر باعث می‏‌شود که تصویر را ولو ناتمام، ببینید، اجزاء ناپیدای تصویر را بیابد و بر آن بیفزاید و از درون و باطن هر امری سر درآورد.

8.تمرکز
رهبران مؤثر وقت و انرژی خود را در کاری صرف می‏‌کنند که از عهده آن برمی‏‌آیند، به‏‌عبارتی اولویت‏‌ها را تعیین می‏‌کنند و روی آن متمرکز می‏‌شوند. اگر هم‏‌زمان دو خرگوش را دنبال کنید هیچ‏‌کدام را نخواهید گرفت.

9. شور و شوق
نمی‏‌توانید کاری را که به آن عشق و علاقه‏‌ای ندارید به سرمنزل مقصود برسانید، در مقابل اگر چیزی را از ته دل بخواهید نیروی اراده دستیابی به آن پیدا خواهید کرد. کسانی‏‌که پا را از مرز زندگی معمولی فراتر می‏‌گذارند آرزوئی بزرگ در سر دارند. از دیگر صفات یک رهبر موفق می‏‌توان به تسلط بر نفس، گوش دادن، نگرش مثبت، خدمت به سایرین و مقدم شمردن آن‏‌ها بر خود، عدم تکرار اشتباهات، میل به یادگیری و آموختن اشاره کرد.

سرفصل ها:
• زنده ماندن در ماه اول
• ارتباط با تیم
• ایجاد اعتماد
• استفاده مفید از قدرت اختیار
• مدیریت تغییر

سوالاتی که در این دوره به پاسخ آن ها می پردازیم:
• چگونه با مدیریت استرس، پشتکار خود را افزایش بدهیم؟
• چرا باید برای حرکت به سوی آینده، نگاهی به گذشته بیندازیم؟
• چگونه تصمیم گیری درست و اصولی داشته باشیم؟
• چگونه هویت خود را به عنوان مدیر پیدا کنیم؟

رهبری مدیریت کسب و کار ارتباطات موفقیت
تصمیم گیری هویت ویژگی های شخصیتی